Έγινε η παραγωγή δύο ραδιοφωνικών και δύο τηλεοπτικών μηνυμάτων ( radio & tv spot) για την ενημέρωση των κοινωνικών εταίρων του έργου LIFE Natura Themis και του ευρύτερου κοινού. Τα κύρια μηνύματα που προβλήθηκαν ήταν: “Ο Νόμος στην υπηρεσία του περιβάλλοντος” και “Δικαίωμα και ευθύνη για το περιβάλλον” 

Με σκοπό την πλήρη τεκμηρίωση της κατάστασης και των αναγκών διατήρησης των σπηλαιόβιων ειδών της Ελλάδας, την ευαισθητοποίηση του κοινού και την ανάληψη στοχευμένων πρωτοβουλιών για την προστασία σημαντικών περιοχών με σπήλαια και σπηλαιόβια είδη, το πρόγραμμα αυτό είναι το σημαντικότερο ορόσημο στη δραστηριότητα του ΙΝΣΠΕΕ.

Η επιστημονική συλλογή σπηλαιόβιων ασπόνδυλων, η οποία δημιουργήθηκε κυρίως κατά την περίοδο 1984-2004 και περιλαμβάνει χιλιάδες δείγματα από εκατοντάδες σπηλιές στην Ελλάδα, θα τακτοποιηθεί, θα προσδιοριστεί και θα διασωθεί. Ταυτόχρονα, θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των δημοσιευμένων δεδομένων τα οποία θα γίνουν διαθέσιμα σε όλους του ενδιαφερόμενους μέσω μιας διαδικτυακής βάσης δεδομένων.

Οι αξιολογήσεις θα χρησιμοποιηθούν για την επικαιροποίηση σχετικών βάσεων δεδομένων (IUCN redlist, Fauna Europaea, κ.ά.) αλλά και για την εκπόνηση προτάσεων που θα βελτιώσουν την κατάσταση διατήρησης σπηλαιόβιων ειδών και των ενδιαιτημάτων τους (π.χ. σχεδίαση καταφυγίων άγριας ζωής). Εργαζόμαστε στενά με ελληνικούς σπηλαιολογικούς συλλόγους για τη μεταφορά γνώσης και τεχνογνωσίας σε θέματα διατήρησης.

Αρκετοί νέοι σπηλαιολόγοι θα εκπαιδευτούν σε θέματα διατήρησης των οικοτόπων και των ειδών των σπηλαίων ενώ το εκπαιδευτικό υλικό που θα παραχθεί θα είναι διαθέσιμο ελεύθερα σε κάθε ενδιαφερόμενο μέσω της ιστοσελίδας του ΙΝΣΠΕΕ.

Για την ανάδειξη της οικολογικής και κοινωνικής σημασίας, αλλά και της οικονομικής αξίας των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000 στην Κρήτη το ΙΝΣΠΕΕ υλοποίησε την παραγωγή ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σποτ, τα οποία κάλυπταν τρεις θεματικές ενότητες:

α) “Αγαθά Κορυφής” – Ορεινές περιοχές του δικτύου Natura 2000,

β) “Θάλασσα Ζωής” – Παράκτιες περιοχές του δικτύου Natura 2000,

γ) “Σπόρος Ανάπτυξης” – Πεδινές και καλλιεργήσιμες περιοχές του δικτύου Natura 2000.

Το φαράγγι του Χα (Λασίθι, Κρήτη) είναι γεώτοπος διεθνούς αξίας. Θεωρείται από πολλούς ως ο “βασιλιάς” των τεχνικών φαραγγιών της Κρήτης όμως οι χρήσεις γης στην είσοδο κυρίως την έξοδό του δεν συνάδουν με τη αξία του.  Για την ανάδειξη της σημασίας του φαραγγιού το ΙΝΣΠΕΕ υλοποίησε μια σειρά από δράσεις. Το φαράγγι όσο και το παραφάραγγο “Μάστορας” (215m) προσπελάστηκαν επανειλημμένα για την καταγραφή δεδομένων, τη χαρτογράφηση και για να επανασφαλιστούν με σύγχρονα, ασφαλή υλικά. Ο “κρυμμένος κόσμος” του φαραγγιού παρουσιάστηκε σε σχολεία της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ιεράπετρα, τον Άγιο Νικόλαο και την Παχιά Άμμο. Εκδόθηκαν ένα τρίπτυχο φυλλάδιο σε τρεις γλώσσες (ελληνικά αγγλικά, γαλλικά) και οδηγός 96 σελίδων σε δύο γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά) τα οποία μοιράστηκαν σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Ιεράπετρα και τον Άγιο Νικόλαο. Επιπλέον, τοποθετήθηκαν στην είσοδο και την έξοδο του φαραγγιού ενημερωτικά πάνελ με σκίαστρο. Οι δράσεις ολοκληρώθηκαν με εκδήλωση-ενημέρωση του κοινού στην έξοδο του φαραγγιού και μια πανηγυρική κατάβαση 70 φαραγγολόγων μεταξύ των οποίων και 30 Γάλλοι

Στόχος της παραγωγής είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού και η ανάδειξη της σημασίας και της αξίας των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη. Η διάρκεια του ντοκιμαντέρ είναι 30 λεπτά, ενώ σε αυτό παρουσιάζονται στοιχεία της χλωρίδας, της πανίδας και των τοπίων από την παράκτια, την ορεινή και την καλλιεργούμενη ζώνη των περιοχών Natura 2000 της Κρήτης.

Τα φαράγγια του νομού Ηρακλείου είναι κιβωτοί βιοποικιλότητας και οάσεις ζωής σε μια περιοχή με ιδιαίτερα έντονη ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα. Είναι παράλληλα χώροι άγνωστοι για τους πολλούς. Με το πρόγραμμα αυτό το ΙΝΣΠΕ ανέδειξε την περιβαλλοντική σημασία, την εκπαιδευτική αξία και την αναψυχική αξία 6 περιπατητικών και 7 τεχνικών φαραγγιών που βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Αρχανών-Αστερουσίων, Μαλεβιζίου, Μινώα Πεδιάδος, Φαιστού και Γόρτυνας. Τα τεχνικά φαράγγια επανασφαλίστηκαν με σύγχρονο και ασφαλή εξοπλισμό και δημιουργήθηκε χώρος για την εκπαίδευση σε τεχνικές φαραγγοδιάσχισης. Όλα τα φαράγγια χαρτογραφήθηκαν και φωτογραφήθηκαν αναλυτικά. Δημιουργήθηκαν ένα ολιγόλεπτο video και ένα slideshow και εκδόθηκαν αφίσες ερμηνείας περιβάλλοντος  και ένα φυλλάδιο-οδηγός στα ελληνικά και τα αγγλικά τα οποία μοιράστηκαν σε πολλές παρουσιάσεις που πραγματοποιήθηκαν σε σχολεία και χωριά της περιοχής.  Επιπλέον, οργανώθηκαν ξεναγήσεις στα φαράγγια, καταβάσεις και επίδειξη τεχνικών κατάβασης, αλλά και εθελοντικός καθαρισμός των φαραγγιών Τσούτσουρας, Αστρακιανό και Αμπάς, όπου συμμετείχαν το σύνολο των σχετικών συλλόγων της Κρήτης αλλά και πλήθος πολιτών. Οι δράσεις ολοκληρώθηκαν με μία απολογιστική εκδήλωση στο Ηράκλειο και συζήτηση για το μέλλον και την αναγκαιότητα προστασίας των πολυτίμων αυτών περιοχών.

Σκοπός του προγράμματος η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των επισκεπτών του Φυσικού Πάρκου Ψηλορείτη. Σε αυτό το πλαίσιο θα κατασκευαστούν συνολικά πέντε πτυσσόμενα θεματικά πάνελ με σχετικές εικόνες και πληροφορίες, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν σε πολυήμερες εκδηλώσεις ενημέρωσης  σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο.

Στο πλαίσιο του προγράμματος εκπονήθηκε συστηματική σπηλαιολογική έρευνα στην περιοχή και παράλληλα έγινε προσπάθεια ανάδειξης της σημασίας των χειροπτέρων για το φυσικό περιβάλλον. Δημιουργήθηκε λεύκωμα με τα σπήλαια και αφίσες για την ερμηνεία του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, πραγματοποιήθηκαν ομιλίες και έγινε επίδειξη του τρόπου κατασκευής και τοποθέτησης τεχνητών φωλιών για νυχτερίδες. Επιπλέον, παραδόθηκε πλήρης σπηλαιολογική έκθεση και μελέτη για τη σύνδεση του υπάρχοντος συστήματος τηλεματικής επισκόπησης της περιοχής με ένα νέο – προτεινόμενο για επιλεγμένα σπήλαια.

Κύριος στόχος του προγράμματος ήταν η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των μαθητών, εκπαιδευτικών, αλλά και του γενικότερου πληθυσμού και των επισκεπτών της περιοχής του πρώην Δήμου Σταυρούπολης, με την ανάδειξη στοιχείων του περιβάλλοντος που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά.  Οι δράσεις του προγράμματος στηρίχθηκαν σε τέσσερις θεματικούς άξονες: τη γεωλογική εξέλιξη και το ανάγλυφο της ευρύτερης περιοχής των Στενών του Νέστου, τη ζωή στο καρστ, τα χειρόπτερα του Νέστου και το ανάγλυφο των ασβεστολιθικών όγκων. Δημιουργήθηκαν και εκδόθηκαν αφίσες και ένα πολύπτυχο, τα οποία μοιράστηκαν σε μαθητές και πολίτες σε μια σειρά εκδηλώσεων περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιοχής, αλλά και μία εσπερίδα στη Σταυρούπολη.

Με το πρόγραμμα αυτό αναδείχθηκε η σημασία του σπηλαιόβιου περιβάλλοντος ενός εκ των 3 τουριστικά αξιοποιημένων σπήλαια της Κρήτης, του σπηλαίου “Σφεντόνη Τρύπα” Ζωνιανών. Πραγματοποιήθηκε σεμινάριο αναλυτικής κατάρτισης των ξεναγών  για τη γεωλογία και σπηλαιογένεση, την αρχαιολογική σημασία και τα οικολογικά χαρακτηριστικά του σπηλαίου και του περιβάλλοντος χώρου. Επιπλέον εκπονήθηκε μελέτη για την αντικατάσταση των υπαρχόντων κιγκλιδωμάτων με άλλα, φιλικά προς τον πληθυσμό χειροπτέρων του σπηλαίου και τοποθετήθηκαν αφίσες ερμηνείας περιβάλλοντος για την πανίδα του σπηλαίου. Το σπήλαιο Ζωνιανών είναι έκτοτε ένα από τα ελάχιστα αν όχι το μοναδικό σπήλαιο της Ελλάδας στο οποίο παρέχονται τέτοιες πληροφορίες. Το ΙΝΣΠΕΕ πραγματοποιεί τακτικές επισκέψεις στην περιοχή για την παρακολούθηση της κατάστασης της πανίδας του σπηλαίου.

Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν αρκετές επισκέψεις στην περιοχή για την τεκμηρίωση των ιδιαιτεροτήτων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Τα στοιχεία καταγράφηκαν στο βιβλίο με τίτλο “Φύση και άνθρωπος στο Δήμο Νεάπολης” που  εκδόθηκε στα Ελληνικά και στα Αγγλικά και παρουσιάστηκε σε μεγάλη εκδήλωση στη Νεάπολη.

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το τμήμα Γεωλογίας και το τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και βασικός του στόχος ήταν η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την ενδεχόμενη τουριστική αξιοποίηση του σπηλαίου “Πολύφημου” Μαρώνειας. Πραγματοποιήθηκαν τρεις πολυήμερες επισκέψεις στο σπήλαιο για την αξιολόγηση της σπηλαιοπανίδας του. Παράλληλα, έγινε συλλογή αβιοτικών δεδομένων ενός έτους με τη χρήση data loggers και φωτογράφιση των ευρημάτων. Το σπήλαιο αναδείχθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας. Έγινε επεξεργασία διάφορων σεναρίων διαχείρισης και κατατέθηκαν προτάσεις με γνώμονα τη διατήρηση της βιολογικής του ποικιλότητας, δίνοντας έμφαση στη χρήση μεθόδων τηλεματικής για την εξ αποστάσεως παρατήρηση των σπηλαιοθεμάτων και των χειροπτέρων.

Στόχος του προγράμματος ήταν η περιβαλλοντική και βιολογική μελέτη των Σπηλαίων Ζερβάτη και Αγκαλάκι. Για τη διεξαγωγή του το ΙΝΣΠΕΕ συνεργάστηκε με το τμήμα Κρήτης της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας (ΕΣΕ).

Πραγματοποιήθηκε μία πολυήμερη αποστολή στα δύο σπήλαια κατά την οποία έγινε πλήρης περιβαλλοντική και βιοσπηλαιολογική έρευνα, ενώ παράλληλα έγινε φωτογράφιση και βιντεοσκόπηση των σπηλαίων. Τα αποτελέσματα της έρευνας καταγράφηκαν στην επιστημονική μελέτη με τίτλο: “Περιβαλλοντική – βιολογική μελέτη των σπηλαίων Ζερβάτη και Αγγαλάκι”.